2023'e yaklaşırken tarım için 23 öneri

Başar ŞEKER / Refleks

 Tarım sektörü gerek iklim değişikliği gerek sulamadaki sıkıntılar gerek kimyasal kullanımı ve gerekse ekilebilir alanların işgaliyle boğuşurken, diğer yandan sektör ekonomik sıkıntılarla karşı karşıya kalıyor. Genuma Tarım Teknolojileri A.Ş. Genel Müdürü Emrullah Gökhan, sıkça yaşanmaya başlayan iklim hareketlerindeki oynaklık ve son yıllarda artan gıda fiyatları ile beraber ortaya çıkan krizlerin sadece tarım sektörünü değil, dünya ekonomilerini de ciddi boyutlarda etkilemeye başladığını belirtiyor.

 FIRSATLAR VE RİSKLER VAR

Emrullah Gökhan, diğer bir yandan da biyoteknoloji, yapay zekâ ve makine teknolojilerinde meydana gelen gelişimlerin tarım sektörünü derinden etkileyerek tahmin edilemeyecek fırsatlar ve riskler getirdiğini belirtiyor. Emrullah Gökhan, Türkiye’nin tarım alanında sahip olduğu gelenekten ve güncel gelişmelerden yola çıkarak 2023’e 5 kala 23 öneride bulunuyor:

·        Bir arada çalışma kültürünün sürdürülebilir kurumsal yapıya dönüştürebilecek politikaların geliştirilmesi gerekiyor. Kooperatifçilik başta olmak üzere birlikte çalışma kültürü yaygınlaştırılmalı.

·        Tarım ile ilgili yüksek eğitim kurumlarının yeniden yapılandırılması gerekiyor. Üniversiteye giriş sınavında yüksek puanlı ve nitelikli öğrencilerin geldiği bölümlere dönüştürülmeli.

·        Elimizde veri olmadan hiçbir planlama ve politika üretemeyeceğimiz bir gerçek. Yetkililerin öncelikle veri bankasını oluşturması gerekiyor.

·        Tarım sektörünün gençlere sevdirilmesi ve tarım liselerinin kurulması, sektörde çalışan ara elemanların ırgat değil, teknik kişi olduğunun gösterilmesi gerekiyor.

·        Rekabet gücü yüksek ürünlerin geliştirilmesi için ar-ge çalışmalarının yürütülmesi şart. Devletin ar-ge desteklerinin tarımın doğasına göre yeniden ve acilen revize edilmesi gerekiyor.

·        Yeniliklere karşı durmak yerine sınırlarını kendimizin belirlediği ıslah çalışmaları hızlandırılmalı ve rekabet edebilir ürünler çıkarılmalı.

·        Acilen tohumculuk çalışmaları hakkında ülke üst yönetimi ve halk doğru bilgilendirilmeli. Yoksa bu ülkede yerli çeşit geliştirmek için mücadele edenlere haksızlık yapılmış olacak.

·        Ülkemizin gen kaynaklarının korunarak ve ıslah çalışmalarının ışığında ülkemizde yerli çeşitlerin üretilmesi gerekiyor.

·        Ar-ge çalışmalarının artması için öncelikle emeğin korunması şart. Bundan dolayı acilen tarımda ‘verinin ve bilginin mülkiyeti’ korunması için gerekli düzenlemelerin yapılması gerekiyor.

·        Türkiye’deki tarımsal kapasiteyi güçlendirmek, tarımsal teknoloji sektörünü geliştirmek için endüstri ile akademi arasındaki işbirliğinin artırılması hedeflenmeli.

·        Bölge ve ülke olarak öncelikle stratejik ürünler, niş ürünler ve katma değeri yüksek ürünler belirleyerek hedef ürünlere odaklanmak gerekiyor.

·        Aile çiftçiliği ihtiyaçlarının, potansiyelinin ve sınırlamalarının daha iyi anlaşılması sağlanmalı ve teknik destek verilmeli. Aile çiftçilerinin kooperatif çatısı altına toplanmasına önayak olunmalı.

·        Geniş alanlarda tarım işletmeciliği yapacak olan yatırımcılara teknik destekler verilmesi gerekli. Aynı zamanda bu geniş alanların sulama problemlerinin çözülmesi büyük önem taşıyor.

·        En küçük aile işletmesinden bakanlığa kadar tüm ilgili kuruluşların belli bir planlama dâhilinde hayatlarına devam etmeleri gerekiyor.

·        Desteklemeler ve hibelerin nitelikli projelere verilmesi büyük önem taşıyor.

·        Karbondioksit salınımı ve beraberinde getirdiği kirliliğin azaltılması, enerji ve kaynak verimliliğinin artırılması ve biyolojik çeşitlilik kaybının önlenmesine yönelik kamu sektörü - özel sektör yatırımları ve bu yatırımlar aracılığıyla da istihdam ve büyümenin sürdürülmesi sağlanmaya çalışılmalı.

·        Biyoteknoloji ve genetik mühendisliği uygulamalarının ülkemizde hayata geçirilmesi için iyi bir eğitim ve iyi bir politikanın oluşturulması çok acil gerekiyor.

·        Ülkemizdeki girişimcilerin ve yatırımcıların hassas tarım teknolojilerine yönelmesi gerekiyor.

·        Yapay zekâ ve kontrollü robotlar giderek sektörün yelpazesini genişletiyor. Bu iki konuya önem verilmeli, kaynak ayrılmalı.

·        Nesnelerin İnterneti (IoT) ve Big Data uygulamalarının yeniden şekillendirdiği önemli alanların başında artık tarım da geliyor. Bu alana Türkiye de gereken önemi vermeli.

·        Dikey Tarım, dünyanın en yoğun şehirlerinden bazılarında küçük ayak izleri taşıyan yüksek binalarda gerçekleştirilen tarım çeşidi. Bu teknolojiyle yakından ilgilenilmeli.

·        Tarımda sorunlar küresel. Sorunlara küresel boyutta cevap vermek gerekiyor.

·        Tarımdaki sorunlara ve çözümlere yönelik geliştirilen politikaların yeniden gözden geçirilmesi gerekiyor. Yeniden geliştirilecek politikaların nitelikli insan kaynağı tarafından yapılması büyük önem arz ediyor.