Hüzün dalgası içinizi mi kaplıyor?
'Hayattan eskisi kadar keyif alamıyorum'… 'Yoğun kaygı ve suçluluk hissi yaşıyorum'… 'Büyük bir hüzün dalgası kaplıyor içimi'… 'İş hayatımda eski performansımı gösteremiyorum'… 'Gün geçtikçe sosyal çevremden uzaklaşıyorum'… Dikkat! Bu tür sorunlardan yakınıyorsanız, 'sonbahar depresyonu' sizi de etkisi altına almış olabilir!
Refleks
Güneş ışınlarının azalmasıyla birlikte değişen hormonların etkisi, sonbaharın eğitim döneminin başlangıcı sayılması ve buna bağlı olarak sorumlulukların artması, tatil sürecinden çıkılması; sonbahar depresyonu, diğer adıyla ‘mevsimsel depresyon’a neden olabiliyor. Ülkemizde her 100 kişiden 5-6’sında görülen sonbahar depresyonu, ‘mutluluk hormonu’ olarak bilinen seratonin adlı hormona daha fazla duyarlı olmaları nedeniyle genellikle kadınlarda görülüyor. Uzmanlar, pandemi sürecinde sonbahar depresyonunun daha sık görüldüğüne dikkat çekerek, “Covid-19 pandemisinde hasta ile ölüm oranlarının yüksek olması ve sosyal izolasyonun getirdiği kısıtlamalar kaygı düzeyini artırmasının yanı sıra kişinin kendini yalnız ve çaresiz hissetmesine yol açabiliyor. Yoğun yaşanan bu duygular da depresyon için büyük bir risk oluşturuyor” diyor. Ancak alacağınız önlemlerle sonbahar depresyonunun gelişmesini önleyebilir veya depresyona yakalandıysanız bu süreçte oluşabilecek sorunların şiddetini azaltabilirsiniz. Uzmanlar, sonbahar depresyonuna karşı dikkat etmeniz gereken kuralları anlatıyor.
GENELLİKLE İKİ-ÜÇ HAFTA SÜRÜYOR
Uyku ve iştah problemleri, keyifsizlik, çökkünlük, artışta olan agresiflik, umutsuzluk ve kaygılı ruh ile kendini gösteren sonbahar depresyonu genellikle iki-üç hafta sürüyor. Uzmanlar, “Eğer yakınmalar devam ederse, artık bu sorunda sonbahar depresyonundan ziyade; depresyon veya majordepresyon düşünülmelidir. Burada en önemli nokta, semptomların ne kadar süredir devam ettiği, şiddetinin nasıl seyrettiği ve intihar düşüncelerinin varlığıdır. Yaşadığımız şey ne olursa olsun, işlevselliğimizi olumsuz yönde etkileyecek bir husus oluşturuyorsa, örneğin her zamanki gibi işimize gidemiyorsak, sosyal çevremiz ile temasımız azaldıysa, yaptığımız aktivitelerden eskisi gibi keyif almıyorsak, profesyonel yardım almamız süreci daha kolay atlatabilmemizi sağlayacaktır” diyor.
KİTAP OKUYUN, YAZI YAZIN
Sonbahar depresyonuna karşı 7 etkili öneri:
• Açık havada düzenli olarak 30-45 dakika yürüyüş yapın. Yürüyüş sırasında seratonin ve dopamin gibi kimyasalların düzeyleri değişecek, bu da ruh halinize olumlu etki edecektir.
• Sosyal olarak izole oldukça, yalnızlaştıkça çökkün ruh durumu daha kalıcı olabiliyor. Bu nedenle sosyal yaşantıya mümkün olduğunca fırsat yaratın.
• Depresyon olumsuz yeme tutumlarına yol açabildiği için düzenli ve sağlıklı bir beslenme rutini oluşturun. Yeme günlüğü, gün içinde ne yediğinizi takip etmenizi kolaylaştırabilir.
• Depresyon uyku düzenini bozabiliyor. Bunun önüne geçmek için uykunuzu kaliteli hale getirmeniz gerekiyor. Uyumadan önce meditatif egzersizler yapın, bedeninizi gevşetmeye çalışın, uyku düzeninizi sağlayın. Ortalama 7-8 saat uyumak hem zihinsel hem de bedensel olarak daha iyi hissetmenizi sağlayacaktır.
• Çevrenizden yardım isteyin; ruhsal durumunuzla ilgili konuşmak, yakınmalarınızı paylaşmak mutlaka iyi gelecektir.
• Kitap okumak, yazı yazmak ve bulmaca çözmek gibi zihinsel aktiviteler ruh halinizi olumlu yönde etkileyebiliyor.
• Özellikle sabahları uyandığınızda oluşturacağınız rutinler günün geri kalanında kendinizi daha enerjik hissetmenizi sağlayabiliyor. Güne başlarken esneme hareketleri, yoga gibi bedensel aktivitelerin yanı sıra meditasyon, nefes egzersizi gibi zihinsel olarak rahatlama egzersizleri yapmanızda fayda var.