Refleks
D vitamininin biyoyararlılığını artırmak ve bağışıklığı daha da desteklemek için K vitamini içeren besinlerden de zengin beslenmek önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Dyt. Aslıhan Altuntaş, K vitaminin faydaları ve bulunduğu besinler hakkında önemli bilgiler verdi.
COVİD TABLOSU ŞİDDETLİ SEYREDEN ÇOK SAYIDA HASTADA D VİTAMİNİ
EKSİKLİĞİ SAPTANIYOR
Yapılan çalışmalar vücuttaki D vitamini düzeyinin Covid-19 hastalığı
tablosunda düşünüldüğünden çok daha etkili olduğunu göstermektedir. Covid-19’a
yakalanan ve durumu kritik seyreden hastaların D vitamini düzeyinin düşük
olduğu; hafif belirtiler yaşayan ya da asemptomatik bireylerde ise D vitamini
seviyelerinin yüksek olduğu görülmektedir. D vitamini konu olunca düşünülmesi
ve değerlendirilmesi gereken başka parametreler de ortaya çıkmaktadır. Çünkü
bedendeki her mekanizma aslında birbiri ile ilişki içinde olmaktadır. D
vitamini için de en yakın ilişki K vitamini olarak ifade edilmektedir.
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ D VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNE DE YOL AÇABİLİR
K vitamini, sağlıklı kemik ve damar yapıları için önemli olan yağda çözünen
bir vitamindir. Kan pıhtılaşmasında ve kemik metabolizmalarının devamlılığında
etkili olmaktadır. Eksikliğinde kan pıhtılaşma süresi uzar ve kanama
sürelerinde artış veya nedensiz kanamalar görülebilir. Kanayan bölgenin aşırı
kanaması ve zor pıhtılaşması durumu görülür. Ciltte kolay morarma, siyah renkli
veya kanlı dışkılama, tırnak altlarında kanamaya bağlı kırmızı beneklerin
oluşması, vücudun mukoza ile kaplı olan ağız içi, burun gibi bölgelerinde
kanamalar, bebeklerde göbek kordonu bölgesinde kanama ve sünnetin ardından
iyileşmenin gecikmesi, sürekli olarak kanama gibi sorunlar K vitamini eksikliği
belirtilerindendir. Yetişkin bireylerde eksikliği sık görülen bir durum
değildir. Yeni doğan bebeklerde, ülseratif kolit, Crohn hastalıkları gibi
inflamatuar bağırsak hastalıklarında eksikliği görülebilir. K vitamininden eksik
bir beslenme D vitamini eksikliğine de neden olabilir. Diyabet, obezite,
kalp-damar hastalıklarında da etkili olduğu çalışmalar ile
kanıtlanmıştır.
K vitamini için tolere edilebilen herhangi bir üst sınır saptanmamasına
rağmen nadir de olsa toksisite görülebilir. K vitamini yüksekliği, genelde
düzenli K vitamin takviyesi kullanımı sonrasında görülür. Küçük bir olasılık da
olsa K vitamini içeren besinlerin aşırı tüketimi sonrasında da ortaya
çıkabilir.
COVİD-19 NEDENİ İLE HAYATINI KAYBEDENLERDE K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ SIK
GÖRÜLÜYOR
Pandemi süreci ile birlikte K vitamini araştırmalara konu olan vitaminlerden
biri olmuştur. Covid-19’un akciğerdeki elastik liflere zarar verdiği, bu
liflerin korunması için vücudun daha fazla “matriks gla” proteinine ihtiyaç duyduğu
bu nedenle de daha fazla K vitaminine ihtiyaç olduğu bazı çalışmalarda
gösterilmiştir. Hastalığı kritik seyreden ya da Covid-19 nedeni ile hayatını
kaybedenlerin K vitamini eksikliğinin daha yüksek olduğu kaydedilmiştir. Bu
nedenle K vitamini eksikliği olması kişiyi akciğer komplikasyonlarına daha açık
hale getirebilir.
BU BESİNLERİ SOFRANIZDAN EKSİK ETMEYİN
K vitamini K1 (filokinon) ve K2 (menakinon) olmak üzere doğal 2 formda
alınır. Beslenme ile en rahat alınan şekli K1 vitamini şeklidir. Ispanak,
brokoli, maydanoz marul, lahana, roka, tere, lahana gibi yeşil yapraklı
sebzelerden, alglerden ve yeşil çaydan alınır. K2 şekli ise bağırsaklarımızda
bakteriler tarafından sentezlenir ve probiyotik içeriği yüksek olan yoğurt,
kefir, turşu, sert peynir gibi besinlerden ve et ürünlerinden alınır.
Pandemi sürecinde D vitamini biyoyararlılığını artırmak ve bağışıklığı daha
da desteklemek için K vitamini içeren besinlerden zengin beslenmek önemlidir.
• Günde en az 1
kez bol yeşillikli salata tüketilmesi
• Düzeli olarak
kefir ve yoğurt tüketilmesi
• Mevsimi de
gelmişken haftada 2-3 kez lahana, brokoli gibi mevsim sebzeleri bulunması
• Ev yapımı az
tuzlu ya da tuzsuz turşular ve sert peynirlerin günlük tüketilmesi bağışıklığı
desteklemek için gereklidir.
K vitamininin faydaları şöyle sıralanıyor:
1. KEMİK SAĞLIĞININ DOSTUDUR:
K vitamini eksikliğinin kemik erimesine neden olduğu yapılan çalışmalar ile
gösterilmiştir. K vitamini kemik mineral yoğunluğunu en az kalsiyum kadar
destekler. Bu nedenle kemiklerin korunması ve sağlığının sürdürülmesinde
önemlidir.
2. DİŞLERİ KORUR:
K vitamini ve diş sağlığı arasındaki ilişkiyi araştıran çalışmalar devam
etmekle birlikte, dişler için önemli olan osteokalsinin sentezinde görev alması
nedeni ile diş sağlığı korunmasında K vitamini önemlidir. Güçlü ve sağlıklı
dişler için yeterli K2 vitamini almak gerekmektedir.
3. HAFIZAYI GÜÇLENDİRİR:
Özellikle yaşlılığa bağlı ortaya çıkan demansların önlenmesinde, unutkanlığın
azalmasında K vitamini yeterli tüketimi ve kan değerlerinin yüksek olmasının
etkisi olduğu düşünülmektedir.
4. TANSİYONA İYİ GELİR:
K vitamini damarlarda kalsiyum birikimini önler. Bu sayede damar
hastalıklarının oluşmasını önler. Bununla birlikte kan basıncının düşmesine
yardımcı olduğundan tansiyon üzerinde de etkilidir.
KAN SULANDIRICI KULLANANLAR DİKKAT!
Kan inceltici ilaçlar kullananların K vitamini zengin besinleri tüketirken
veya takviyesini kullanırken mutlaka diyetisyen veya hekime danışmaları
önemlidir. Çünkü bu ilaçlar K vitamini ile etkileşime girerler ve kanama
riskini artırabilirler. K vitamini veya D vitamini besin desteği olarak
alınabilir. Her ikisi de yağda eriyen vitaminler olduğundan yağlı besin
tüketimi sonrası alınmalıdır. Tüketim düzeyleri ise mutlaka gerekli tetkikler
sonrası sağlık profesyonelleri tarafından önerilmelidir.
YORUMLAR