Başar ŞEKER / Refleks -
Adana, Mersin, Osmaniye, Hatay ve Kahramanmaraş kentlerinin oluşturduğu Doğu Akdeniz Bölgesi, verimli topraklarıyla tarımın merkezi konumunda olmayı, sanayisiyle de Türkiye’de çeşitli sektörlere öncülük etmeyi sürdürüyor. Tarım ve sanayi ürünlerinin İskenderun ve Mersin limanlarından dünyaya açıldığı, Ortadoğu’yla Avrupa arasında köprü olma özelliği bakımından lojistik sektörünün de söz sahibi olduğu Doğu Akdeniz, organize sanayi bölgeleri ve serbest bölgeler sayesinde her geçen gün yeni yatırımlarla tanışıyor. Özellikle enerji ve çelik sektörlerindeki yükselişiyle de son yıllarda adından söz ettiren Doğu Akdeniz, 20 milyar dolarlık dış ticaret hacmi ve 7 milyonluk nüfusuyla Marmara’dan sonra Türkiye’nin ekonomik önemdeki ikinci büyük bölgesi olma iddiasını devam ettiriyor.
YATIRIMCILARA SAYISIZ AVANTAJ SAĞLANIYOR
Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na bağlı Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’nun verilerine göre, ülkemizdeki organize sanayi bölgesi sayısı 298. Bu bölgelerin 16’sı, ‘Türkiye’nin ikinci Marmara’sı’ olmak isteyen Doğu Akdeniz’de yer alıyor. Bu 16 bölgenin 10’u faal durumdayken; henüz 3’ü inşaat, 2’si kamulaştırma ve 1’i plan aşamasında. Öte yandan Adana ve Mersin’de birer serbest bölge de bulunuyor. Toplamda yaklaşık 100 bin dönümlük alana sahip bu üretim ve ticaret üslerinde 2 bine yakın firma faaliyet gösterirken, yüz binlerce kişiye de istihdam sağlanıyor. Ve bu üretim-ticaret üsleri, yatırımcılarına ucuz enerji, bedelsiz arsa tahsisi, vergi muafiyeti ya da indirimi, çevre dostu üretim, ihracat pazarlarına ve lojistik imkânlara kolay erişim gibi sayısız avantaj da sunuyor.
KAHRAMANMARAŞ’A TEKSTİL İHTİSAS OSB
Doğu Akdeniz’in 16 organize sanayi bölgesinden (OSB) 3’ü Adana’da, 2’si Mersin’de, 2’si Osmaniye’de, 5’i Hatay’da, 4’ü Kahramanmaraş’ta yer alıyor. Faal olan 10 OSB’nin isimleri şöyle: ‘Adana Hacı Sabancı OSB’, ‘Mersin Tarsus OSB’, ‘Adana Kozan OSB’, ‘Hatay Payas OSB’, ‘İskenderun OSB’, ‘Antakya OSB’, ‘Silifke OSB’, ‘Kahramanmaraş OSB’, ‘Osmaniye OSB’ ve ‘Kadirli OSB’. İnşaat halindeki OSB’ler: ‘Hatay İskenderun II. OSB’, ‘Elbistan OSB’, ‘Türkoğlu OSB’. Kamulaştırma aşamasında olan OSB’ler: ‘Kahramanmaraş Tekstil İhtisas OSB’, ‘Ceyhan OSB’. Plan aşamasındaki OSB’ler: ‘Hatay Erzin OSB’.
OSB’LERİN STATÜLERİ
İlki 1961 yılında 4562 sayılı Kanun ile Bursa’da kurulan ve bugün Türkiye’nin dört bir yanında sayıları 300’e yaklaşan OSB’ler, mevzuatın getirdiği bazı statü farklılıklarına da sahipler. Buna göre, ülkemizde 5 farklı nitelikte OSB bulunuyor.
Bunlar;
- Farklı sektörlerde faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı ‘Karma OSB’ler’
- Aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dâhil alt sektörlerde faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı ‘İhtisas OSB’ler’
- Gerçek kişiler veya tüzel kişilerce kendi mülkleri üzerine kuracakları ‘Özel OSB’ler’
- Tarım sektöründe faaliyet göstermek amacı ile kurulan ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına bağlı olarak faaliyet gösteren ‘Tarıma Dayalı İhtisas OSB’ler’
- Uzun yıllar önce çeşitli sebeplerle bir araya gelerek faaliyet gösteren sanayi tesislerinin bulunduğu alanın OSB’ye dönüştürülmesi amacıyla kurulan ‘Islah OSB’ler’
OSB’LERİN AVANTAJLARI:
- Kâr amacı gütmeyen ve devletin desteklediği OSB’ler içinde bulunan şirketlere rekabet edilebilir, kaliteli ve uygun fiyatlı enerji temin eder.
- Şirketleri atık su arıtma tesisleri başta olmak üzere OSB’nin altyapı hizmetlerinden ücretsiz yararlandırır.
- Çevre dostu üretim teşvik edilir.
- OSB’lerdeki şirketler 5 yıl süre ile emlak vergisinden, çevre temizlik vergisinden, atık su bedelinden, bina inşaat ve yapı kullanma harçlarından muaf olur.
- Ayrıca yapı denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedeli yüzde 70 indirimli uygulanır.
- OSB’lerde şirketler kendi yönetimlerini kendileri sağlarlar.
ADANA VE MERSİN’DEN DÜNYAYA AÇILIYORLAR
Genel olarak ülkemizde geçerli ticari, mali ve iktisadi alanlara ilişkin hukuki ve idari düzenlemelerin uygulanmadığı veya kısmen uygulandığı yerler olan serbest bölgeler de yine yatırımcılar için önemli fırsat kapıları açıyor. Doğu Akdeniz, bunlardan ikisini coğrafyasında bulunduruyor:
- Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesi: 4 bin 635 dönüm brüt alan üzerine kurulu Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesi’nin 47 bin dönüm genişleme alanı bulunuyor. Bölgede 17 firma faaliyet gösteriyor. İskenderun Körfezi’ndeki 5 kilometre uzunluğunda olan sahil şeridi, tamamlanmış altyapısı, 4 bin 500 bin dönümlük alanıyla Türkiye’nin ve dünyanın en büyük serbest bölgelerinden biri olan Adana-Yumurtalık Serbest Bölgesi, ülkemizin kimya, petrokimya, demir-çelik, enerji santralleri, tersane ve çimento gibi ağır sanayi yatırımlarına yönelik ilk ve tek serbest bölgesidir. Bölge 2 bine yakın kişiyi istihdam ediyor.
- Mersin Serbest Bölgesi: 1987 yılında açılışı yapılan Mersin Serbest Bölgesi ise, 836 dönüm alan üzerine kurulu. Bölge, sahip olduğu önemli coğrafi konumu itibarı ile tüm dünya ülkeleri ile olan bağlantısının yanı sıra, Rusya, Türki Cumhuriyetler, Ortadoğu ülkeleri, Akdeniz ve Kuzey Afrika pazarlarına olan yakınlığı sebebi ile de bir merkez konumunda. Yatırım harcamalarının dağılımına bakıldığında yüzde 79’unun Türkiye’den bölgeye, yüzde 21’inin yurtdışından bölgeye yapıldığı görülüyor. İstihdam edilen kişi sayısı ise 10 bine yaklaşıyor. |
YORUMLAR