Refleks
Covid-19 salgını tüm dünyayı sosyal alanda olduğu kadar ekonomik anlamda da önemli biçimde etkilemektedir. Sağlık alanında alınan tedbirlerle birlikte ekonomik alandaki durağanlığı çözmek için tüm ülkelerde yeni paketler açıklanmaktadır. Ülkemiz son yıllarda özellikle dış etkenlere bağlı krizler konusunda önemli bir tecrübeye sahiptir. Kamu, sivil toplum ve özel sektör bu yaşanan krizler karşısında birlikte hareket edip sorunları minimum düzeyde yaşayarak atlatabilmiştir. Ülkemizin kriz yönetme becerisi bu salgın döneminde dinamik bir yapı ile yeni kararların alınması ve uygulanması noktasında tüm paydaşları umutlandırmaktadır. Sağlık alanında şeffaf biçimde yürütülen süreç, eğitim alanında yeni düzene hazır altyapı, sosyal yardımlar ve her gün açıklanan ekonomiye yönelik tedbirler ülkemizin bu zor günleri en az hasarla atlatacağını işaret etmektedir.
Covid-19 salgınının küresel ekonomiyle birlikte ülkemiz ekonomisine yönelik olumsuz yansımalarının giderilmesine yönelik Sayın Cumhurbaşkanımız ile Hazine ve Maliye Bakanımızın açıkladığı ekonomik istikrar kalkanı paketi reel sektör, tarım, turizm sektör temsilcileri ile esnaf, çalışan ve toplumun tüm kesimlerini kapsamaktadır. Ekonominin çarklarının dönmesinin, öncelikle ekonomiye ve uygulanan politikalara toplumun tüm kesimlerince güven duyulmasıyla mümkün olduğu bilinen bir gerçekliktir. Açıklanan paket bu güveni sağlamıştır ve alınan tedbirlerin piyasalara olumlu yansıması da görülmektedir. Alınacak yeni tedbirlerle de bunun sürmesini beklemekteyiz. Ancak, bu sürecin dinamik bir süreç olduğu unutulmamalıdır. Süreç devam etmekte ve toplumsal ve ekonomik hayatımızı derinden etkilemektedir ve bu kapsamda da beklenen gelişmelere binaen yeni destek ve paketlerin açıklanması gerekmektedir.
Nitekim açıklanan istikrar paketinin hemen ardından, Maliye Bakanlığı’nın bir tebliği ile mücbir sebep kabul edilen COVİD 19’dan en çok etkilenen sektörler olan Perakende, Otomotiv, Lojistik-Ulaşım, Sinema-Tiyatro, Konaklama, Yiyecek-İçecek, Tekstil-Konfeksiyon ve Etkinlik-Organizayon sektörleri için muhtasar ve KDV tevkifatı ile SGK primlerinin Nisan, Mayıs ve Haziran ödemelerinin 6’şar ay ertelenmesi söz konusudur. Bu sayede sektörlerin üretim, istihdam ve gelir kaybına uğradığı bu konjonktürde kısa dönemli nakit ihtiyaçlarının sağlanmasına katkıda bulunulmuş olacaktır. 25.03.2020 tarihli Resmi Gazete’de esnaf ve sanatkarların 3 ay süreyle kredi borçlarının ertelendiği duyurulmuştur. Ayrıca Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Mustafa Varank, dezenfektan, koruyucu elbise, gözlük, maske, eldiven gibi ürünleri yerli üretenlere KOSGEB'den 6 milyon liraya kadar destek verileceğini, KOSGEB'in geri ödemeli destekleri kapsamında, 30 Haziran'a kadar olan alacaklarını 3 ay ötelediğini bildirmiştir. Bu açıdan tek bir desteği değerlendirmek yerine ihtiyaca göre zamanla yeni destek ve paketlerin de açıklanacağını bilmek ve hızlı biçimde kararların uygulandığını görmek gerekmektedir.
Dünya üzerinde görülen bu salgının kısa ve orta vadede yerli üretimi tetikleyeceği ve belki de birçok sektörde zorunlu kılacağı görülmektedir. Ar-Ge, inovasyon ve teknoloji alanında kalkınma ajansları yıllardır bölgelerindeki yerli üretimi desteklemektedir. Böyle bir dönemde özellikle KOBİ’lerin finansman erişiminin kolaylaştırılmasına yönelik alınacak tedbirler hayati önem taşımaktadır. Bu kapsamda kamu bankaları öncülüğünde açıklanan tedbirlerin özel bankaların da katılımıyla piyasada ciddi anlamda rahatlama yaratacağını değerlendirmekteyiz.
Yukarıda zikredilen 100 milyar TL’yi bulan istikrar paketine ek olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın açıkladığı tedbirler ile kamu bankalarının geliştirdiği tedbirler kısa ve orta vadede imalat ve hizmet sektöründe olumlu katkılar sunarken bir yandan da yaşanan bu küresel krizin uzun dönemli makro etkilerini, düşüşe geçecek ve gelişecek sektörleri, iş yapma biçimlerini ve belki de yaşama biçimlerini de çalışmak gerekecek.
Son olarak, milli ekonominin paydaşları olan tüm kesimlerin bu ve benzeri krizlerin kısa, orta ve uzun vadeli dezavantajlarını en aza indirmek ve doğru planlama için elini taşın altına koyması gerekmektedir. Zor zamanları; üretimde, istihdamda ve gelirde en düşük seviyede kayıpla atlatmak ve hızla aşmak dayanışmayla mümkündür. Bu vesileyle kalkınma ajansları olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımız ile hükumetimizin aldığı ve alacağı her türlü ekonomik tedbirin hayata geçirilmesine yönelik üzerimize düşeni en iyi şekilde yapma gayreti içerisinde olduğumuzu belirtmek isteriz. Milletimizin bu badireyi en az kayıpla ve hızlıca atlatması temennimizdir.
YORUMLAR