REFLEKS
İş
hukukunda kıdem ve ihbar tazminatı herkes tarafından bilinmesine rağmen kötü
niyet tazminatı hakkında çok az şey biliniyor. Hâlbuki, bazen kıdem ve ihbar
tazminatı almanın mümkün olmadığı hallerde dahi kötü niyet tazminatına hak
kazanmak mümkün olduğunu belirtti.
Peki kötü niyet tazminatı nedir?
İş
güvencesi kapsamının dışında kalan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesinin
işverence kötü niyetli olarak feshine karşılık öngörülmüş hukuki yaptırımdır.
Kötü niyet tazminatına hak kazanmak için 3 önemli şart gerekli
1)
iş güvencesinden yararlanamıyor olmak,
2)
belirsiz süreli iş sözleşmesinin olması,
3)
iş sözleşmesinin işverence kötü niyetle feshedilmesi.
Peki, iş güvencesi kapsamı nedir?
30
ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerin belirsiz süreli iş sözleşmesi geçerli
bir sebep olmadan feshedilen ve en az 6 ay çalışmış olan işçinin (işveren
vekili olmaması koşuluyla) İş Kanunu madde 18 uyarınca işe iade talebi de dahil
olmak üzere muhtelif taleplerde bulunabilmesidir.
Bu bağlamda, iş güvencesi kapsamında kalmayan işçi işe iade talep edemese de kötü niyet tazminatı talep edebiliyor. Yani kötü niyet tazminatı hakkaniyetin sağlanması açısından oldukça önemli bir kavram. Eğer iş sözleşmesinin belirli süreli yapılmasını gerektiren objektif nedenler yoksa ya da sözleşme sürekli yenilerek işverence kanunun etrafından dolaşılıyorsa o iş sözleşmesi artık belirsiz süreli kabul edilir.
Kötü niyetten ne anlamak gerekir?
İşçinin
hukuka aykırı olmayan bir takım eylemleri yapması veya yapmaması ya da belirli
özellikli taşıması sebebiyle sözleşmenin işverence sonlandırılmasıdır. Örneğin,
işçinin sendika üyeliği, cinsiyeti, cinsel yönelimi, gebelik, doğum, sendika
üyeliği, işveren aleyhine şahitlik yapması, işverene dava açması veya işvereni
şikayet etmesi gibi. Bu saydığımız veya benzer durumlarda başkaca daha kuvvetli
bir sebep olmaksızın işverenin işçiyi işten çıkarması kötü niyetle fesih olarak
nitelendirilir. Ancak bu konuda ispat yükü işçiye yüklenmiştir.
Şartlar sağlanıyorsa ve iş sözleşmesi işverence kötü niyetli olarak feshedilmişse işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında kötü niyet tazminatı ödenecektir (İş Kanunu madde 17/6, Borçlar Kanunu madde 434). Bu kapsamda:
· Kıdemi 6 ay-1,5 yıl arasında olan işçiler için
12 haftalık,
· Kıdemi 1,5 – 3 yıl arasında olan işçiler için 18
haftalık,
· Kıdemi 3 yıldan fazla olan işçiler için 24
haftalık,
ücret kötü niyet tazminatı olarak belirlenir. Ve mahkemece belirlenecek diğer tazminatların yanı sıra bu miktar da işçiye ödenir.İş sözleşmesinden kaynaklanan kötü niyet tazminatı zamanaşımı ise 5 yıldır.
YORUMLAR