REFLEKS
Rusya, hafif su reaktörleri için kazaya dayanıklı yakıt düzeneklerinin testine başladı. Testler, UlyanovskBölgesi’nde yer alan Dimitrovgradşehrindeki Devlet Atomik Reaktörler Araştırma Enstitüsü'nde gerçekleştirildi. MIR araştırma reaktörünün su döngülerine, test için kazaya dayanıklı yakıt (ATF) kaynaklı ilk Rus yapımı nükleer yakıt düzenekleriyüklendi. Çalışma, Türkiye’nin ilk nükleersantrali Akkuyu NGS’yi yapan Rusya Atom Enerjisi Kurumu ROSATOM’un yakıt şirketi TVEL’in, tasarım dışı ciddi kazalara dayanıklı Rus yakıtı geliştirme ve pazara sunma projesinin bir parçası olarak dikkat çekiyor.
DÖRT
FARKLI KAPLAMA MALZEMESİ
Geliştirilen iki
yakıt düzeneği, TVEL yakıt
şirketinin iştiraki olan NovosibirskKimyasal Konsantre Fabrikası'nda üretildi. Düzenekler, dört farklı kaplama
malzemesi ve yakıt matrisi kombinasyonuna sahip VVER veya PWR geometri yakıt
çubuklarından oluşuyor. Yakıt peletleri, geleneksel uranyum dioksit veya artan
yoğunluğu ve ısıl iletkenliği olan uranyum-molibdenalaşımı olmak üzere iki malzemenin birinden yapılıyor. Yakıt çubukları kaplaması,
krom kaplamalı zirkonyum alaşımı ya da krom-nikel alaşımı ile yapılıyor.
24
YAKIT ÇUBUĞU
Her bir yakıt
tertibatı, farklı malzeme kombinasyonlarına sahip 24 yakıt çubuğu içeriyor. Yakıt montajları, MIR reaktöründe, VVER vePWR soğutucu sıvılarının
parametreleri de dahil olmak üzere, gerçeğe en yakın koşullarda test ediliyor. Araştırma reaktörü tasarımı ayrı
devrelerde paralel çalışmalara olanak tanıyor. Bu ise, Rus ve yabancı tasarım
reaktörler için eşzamanlı yakıt testi yapıldığında önemli bir unsur olarak
öne çıkıyor.
RUSYA’NIN
DENEYİMİNİ GÖSTERİYOR
TVEL yakıt şirketinin Araştırma ve Geliştirme Başkan YardımcısıAlexander Ugryumov şu bilgileri
verdi: "Kazaya dayanıklı ilk yakıtın üretilmesi, derinlemesine malzeme
araştırması, yeni kaplama teknolojilerinin tanıtılması, direnç kaynağı alınması ve numunelerin başarılı laboratuvar
testleri, ROSATOM yakıt ünitesinin
bilim adamlarının ve tasarım mühendislerinin geniş çaplı çalışması sonucu
gerçekleşti. Araştırma analizinin yanı sıra, araştırma reaktör nükleer yakıtları veya güç
ve tahrik reaktörlerinin çekirdeği, araştırma
reaktörü için başarıyla kullanıldı. Bu da materyal seçiminin Rus nükleer endüstrisinin uzun süredir
edindiği deneyimlere dayandığını gösteriyor.”
İLK
AŞAMA BU YIL BİTECEK
ATF'nin reaktör testlerinin ve
reaktör sonrası çalışmalarının ilk aşaması 2019'da tamamlanacak. Elde edilen
verilere dayanarak, kaplama malzemelerinin optimal kombinasyonunu seçilecek. Hafif
su reaktörlerinin çekirdeklerinin nötronfiziksel özellikleri hesaplanacak ve doğrulanacak. Bundan bir sonraki önemli
aşama ise bazı ATF yakıt
çubuklarıyla deneysel yakıt düzeneklerinin Rusya'daki
ticari bir güç reaktörüne
yüklenmesini içeriyor.
Nükleer enerjinin bütünleşik emniyetini ve güvenilirliğini daha da geliştirmek için kritik öneme sahip olan ATF, nükleer güç santrali reaktörlerinde, soğutma sıvısı kaybıyla birlikte tasarım dışı temel kazalara karşı dirençli nükleer bir yakıttır. Çekirdekte ısı kaybı söz konusu olsa bile, ATF'nin, hidrojen salınımını tetikleyen bir zirkonyum-buhar reaksiyonu olmadan bütünlüğünü uzun süre koruması bekleniyor.TVEL’deki kazaya dayanıklı yakıtın araştırılması, tasarlanması ve test edilmesi, Bochvar Yüksek Teknoloji Bilimsel İnorganik Araştırmalar Enstitüsütarafından sağlanıyor.
YORUMLAR