Sri Lanka'dan, dünyanın yüzde 40'ına ulaşılabiliyor

Nadide Büşra KAYNAK/REFLEKS

Adana Sanayi Odası (ADASO) hedef pazarlara yönelik düzenlenen ülke tanıtım günleri etkinlikleri kapsamında “Sri Lanka pazarı ve yatırım imkanları” başlıklı bir toplantı düzenledi. Toplantıda, Sri Lanka’nın Türkiye Büyükelçisi Pakeer Mohideen Amza ülkesinin sunduğu avantajlar hakkında sunum yaptı. Büyükelçi Pakeer Mohideen Amza, ülkesinin büyüyen bir ekonomiye sahip olduğunu, 21 milyon nüfuslu bir ülke olarak değil, serbest ve tercihli ticaret anlaşmalarıyla bölgesel ülke konumunda görülmesi gerektiğini söyledi.

LİMAN, TELEKOM, KONUT VE OTEL YATIRIMLARINA İHTİYAÇ VAR

Karşılıklı ticaret hacminin 500 milyon dolara çıkarılmasının hedeflendiğini ancak bu rakamın 180 milyon dolar seviyesinde bulunduğuna dikkat çeken Büyükelçi Amza, Türkiye ve Adana ile Sri Lanka arasındaki ticari ilişkilerin mevcut potansiyeli yansıtmaktan çok uzak kaldığını, artırılmasına yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü ifade etti. Yatırımlar açısından ülkesinin cazip ve yatırım güvencesi açısından 45’nci sırada olduğunu belirten Büyükelçi Amza, Sri Lanka’nın ticaret yollarının ortasında bulunduğunu, altyapı ve ulaşım konusunda büyük avantaj sağladığını vurguladı. Amza, ülkesinde öncelikli olarak liman, telekom, konut ve otel yatırımlarına ihtiyaç duyulduğunu kaydetti.

Adana Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Erdoğan Şire ve Büyükelçilik Ticaret Koordinatörü Emin Berk’in de katıldığı toplantıda, Büyükelçi Amza, Sri Lanka pazarı, iki ülke ticari ilişkileri, ihraç ürünleri, ikili ticaret anlaşmaları, yatırım ve lojistik açıdan imkanları ve sunulan avantajları anlattı.

Büyükelçi Pakeer Mohideen Amza, Adana sanayicilerin ilgiyle izlediği sunumunda Sri Lanka ile ilgili şu bilgileri verdi:

İLİŞKİLER OSMANLI’YA UZANIYOR

Sri Lanka antik İpekyolu üzerinde önemli duraklardan bir tanesidir. Tarih boyunca stratejik konuma sahip olan Sri Lanka 21 milyonluk nüfusuyla son yıllarda büyüyen bir ekonomiye sahiptir. Ancak gerek ülkemiz gerekse Sri Lanka arasında ticaret istenilen seviyeye şuan için ulaşamamıştır. Sri Lanka Hint Okyanusu’nun ortasında tüm deniz yollarının kesiştiği noktada bulunmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu, Sultan Abdülaziz döneminde Sri Lanka’ya ilk ticari atış yapılmıştı ve daha sonrasında Abdülaziz’in oğlu bu ticari durumu devam ettirmiştir. O zaman için Sri Lanka Seylan olarak bilinmekteydi. Osmanlı İmparatorluğu’nun ciddi ticari bağlantıları bulunmaktaydı Ticari ilişkilerin kaynağı ile ilgili Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından ve Sri Lanka’nın bağımsızlığını elde etmesinden çok uzun yıllar önce aslında güçlü bir bağ olduğu ortaya çıkar.

HAZIR GİYİMDE ÖNCÜ

Sri Lanka’nın ekonomik yapısı bakımından tarım toplumundan daha çok hizmet üreten bir toplum olma yolunda ilerlediği söylenebilir. Sri Lanka 7. 6 milyar dolar ihracat yapan ülke seviyesinden 11.3 milyar dolar ihracat yapan ülke seviyesine gelmiştir. İthalatı da yaklaşık iki katına 11 milyar dolar seviyesinden 21 milyar dolar seviyesine gelmiştir. Sri Lanka’nın hazır giyim ihracatına çok önem veren ve imalatında etik kurallara saygılı, uluslararası anlaşmalara saygılı, çocuk işçi çalıştırmayan ve doğaya saygılı imalat yapan bir ülke olarak karşımıza çıkmakta. Sri Lanka’nın en çok ihracatını yaptığı ürün ise hazır giyimdir. Sri Lanka dünyadan iplik ve kumaş alıp bunu hazır giyime dönüştürüyor. Sri Lanka’nın üretim yaptığı bazı dünya markaları ise içerisinde tanıdığımız birçok firma olan şu markaları sayabiliriz. Bu markalar üretim yaptırmak için Sri Lanka’yı tercih eden firmalar Calvin Klein, C&A, Decethlon, Old Navy, Nıke, Banana Republıc birçok firma arasında dikkat çekenler olarak sayılabilir. Hazır giyim ticaretinin önemli olduğu Sri Lanka da aynı zamanda başkenti olan Colombo da moda haftası da düzenlenmekte ve hazır giyimde deniz giyimi de önemli bir yer tutmaktadır.

EN ÇOK İHRACAT AB, ABD VE ÇİN’E

Sri Lanka’nın en çok ihracatını yaptığı beş ürün ise ihracatın yüzde 45’ini oluşturan tekstil - hazır giyim, Sri Lanka’nın en önemli tarım ürünü olan çay ikinci sırada yer alırken üçüncü sırada doğal kauçuk üretimi konusunda dünyada lider ülkelerden olan Sri Lanka’nın ihraç ettiği ürünler arasında kauçuk ürünleri de sayılabiliyor. Daha sonrasında petrol ürünleri ve baharat ihraç ettiği ürünler arasında. En çok ihracat yaptığı beş pazar ise Avrupa Birliği ülkeleri, Amerika Birleşik Devletleri Hindistan, Çin ve Birleşik Arap Emirlikleridir. İhracatta en çok gelişen sektörleri ele alındığında ve tarımsal alanda bakıldığında baharat ve Hindistan Cevizini ilk sıralarda görüyoruz. Sanayi olarak baktığımızda daha çok tekstil ürünleri görülmektedir. Çocuk giyim, erkek giyim ile birlikte kauçuktan yapılma plastiklerin sanayi ürünleri olarak son beş yıl içerisinde büyük bir trende sahip olduğu söylenebilir. Aynı zamanda sanayi tipi lastiklerini ihraç eden bir ülke ameliyat harici kauçuk eldivenler, iş eldivenleri cerrahi eldivenler. Kauçuk açısından bakılınca en çok ihracat yapılan pazarlar Amerika Almanya Belçika İtalya ve Kanada’dır. Sri Lanka Hint Okyanusu’nun tam merkezinde bulunması sebebiyle gemi inşaatı konusunda da ciddi bir deneyime sahip bir ülke birçok amaca hizmet eden tekne üretimi yapabilmektedir. Diğer önemli ihraç ürünlerinden değerli taşları sayabiliriz. Ülke de safir, ametist, aquamarin gibi birçok doğal taş bulunmaktadır. Dünyanın en büyük mavi safiri Sri Lanka da bulunmaktadır. Değerli taşlar açısından ihracat durumuna bakılacak olunursa Honkong, Amerika, İsviçre gibi ülkeler var.

HİZMET ARZI HIZLA YÜKSELİYOR

Hizmetler açısından bakılırsa 2008 yılında 2 milyar dolar seviyesinde olan hizmet arzı, 2017 itibari ile 7.7 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Hizmetler açısından bakıldığında en çok arz edilenler arasında seyahat, nakliye, finansal telekomünikasyon ve sigortacılık hizmetleri öne çıkmaktadır. Sri Lanka aynı zamanda bilişim alanında, yazılım konusunda da hızlı bir gelişim göstermektedir. En çok ithalatını yaptığı beş sektör ise ham petrol, yiyecek içecek, tekstil(kumaş ve iplik),metal, altındır. En çok ithalat yapılan pazarlar ise Hindistan, Çin, Singapur ve birleşik Arap emirlikleri ithalat açısından baktığımızda en fazla büyümeye sahip olan beş sektör taşıt araçları, giyim ürünleri, beyaz eşya, ilaç ve nakliye ekipmanlarıdır.

DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 40’INA ULAŞABİLİRSİNİZ

Sri Lanka bölge ülkeler arasında 1978 yılında serbest piyasa ekonomisine geçerek ekonomisini canlandıran ve canlandırmaya da devam eden bir ülke. Sri Lanka’nın bazı serbest ticaret anlaşmaları arasında da şu ülkeleri görebilmekteyiz. Hindistan tarihinde ilk serbest ticaret anlaşmasını Sri Lanka ile 1999 yılında imzalanmıştır. Bu anlaşma kapsamında 4300 farklı Sri Lanka menşeili ürün Hindistan pazarına sıfır gümrükle giriş yapabilmektedir. Benzer bir anlaşma Pakistan ile de yapılmış ve bu anlaşma kapsamında 4600 farklı Sri Lanka menşeili ürün Pakistan pazarına sıfır gümrükle girmektedir. Sri Lanka’nın neredeyse tüm bölge ülkeleriyle ya serbest ticaret anlaşmaları ya da ticaret anlaşmaları bulunmaktadır. Şuan da ise Çin ile serbest ticaret anlaşması söz konusu ve bu anlaşma yürürlüğe girdiği zaman Sri Lanka’nın dünya nüfusunun yüzde 40’ına ulaşacağını de belirttiler. Sri Lanka’yı küçük bir pazar olarak görmeden ziyade çok daha fazla nüfusa ulaşabilen bir köprü olarak görmek gerekli. Sri Lanka’nın 2016 yılından bu yana Sri Lanka Avrupa birliği ülkelerine 6600 farklı ürünü sıfır gümrük ile pazarlarına sokmaktadır.

YAZILIMDA HIZLA GELİŞİYOR

Hizmetler sektöründeki ihracata baktığımızda yazılım sektöründe hızla gelişen bir ülke Sri Lanka’nın tercih edilme sebebi İngilizce bilen personel sayısının fazla olması maliyet avantajı olarak karşımıza çıkmaktadır. Lojistik hizmetlere baktığımızda Sri Lanka en çok aktarma yapılan limanda aslında Sri Lanka ithalatlarının yüzde otuzu Sri Lanka üzerinden aktarılmakta Sri Lanka’nın en önemli limanı Colombo limanı dünyanın 28. büyük limandır. Sri Lanka’nın kendine ait bir havayolu bulunmaktadır. Sri Lanka’nın üretimini yaptığı bir elektrikli araçta mevcut. Sri Lanka da yatırım yapılacak alanlara bakıldığında liman, konteynır, telefon ve telekomünikasyon, konut inşaatı, otel konusunda yatırım yapılabilir. Sri Lanka’ya en büyük yatırımı yapanlar arasında Çin, Hindistan, Honkong, İsveç, Hollanda gibi ülkeleri sayabiliriz.