Dünyada birçok büyük şirket ve başarılı KOBİ, startuplarla çalışmayı keşfetti. Ürün geliştirmeden iyileşme çalışmalarına kadar birçok konuyu startuplarla birlikte çalışan şirketler kazanırken ülke ekonomilerine değer katıyor. Bu yeni dönemin adı, ‘rekabet’ değil, ‘rekaber’, yani ‘birlikte çalışma’ oldu.
Uzun yıllardan beri girişimcilik ekosisteminin gelişmesine yönelik çalışmalar yapıyor ve bu çalışmaların uluslararası girişimcilik iklimiyle entegrasyonuna çaba sarf ediyorum. Pandemi süreci tüm ekonomiler için bir dönüşüm oldu. Konvansiyonel sektörlerin sıkıntı yaşadığı dönemde yenilikçi ve teknoloji ağırlıklı alanların bırakın sıkıntı yaşamayı, hızlı büyümelerine şahit olduk.
15 yıldan beri anlatmaya çalıştığım kavramların 2020’den itibaren hayatımıza hızla girdiğini gördük. Türkiye, inovatif girişimciliğin farkına vardı. Yapılan çalışmalar yeterli olmasa da Türkiye’ye birbiri ardına unicornlar, hatta decacornlar çıkarttı. Ülkenin her yerinde inovatif işler değer kazanırken, yüksek teknolojiye geçmeye çalışan KOBİ’ler, bu çerçevede onlarca kurumun yaptığı çalışmalar ve projeler üretildi. Bütün bu güzel gelişmeler, startup dünyasını canlandırdı.
Startup araştırma merkezi ‘StartupCentrum’un 2022 ilk çeyrek raporuna göre henüz tohum aşamasında olan girişimlere 1 milyar 273 milyon dolarlık yatırım yapıldı. Bu, toplam yatırım tutarı açısından tüm zamanların en iyi çeyreği olarak kayıtlara geçti. Türkiye’de bu yılın ocak-mart döneminde 61 yatırım yapılırken, girişim başına düşen yatırım miktarı 25,5 milyon dolar oldu. Startup dünyasına ve bu konulara bakış açısı değişti.
Aynı çerçevede dünyada yeşil dönüşüm, karbon emisyonunu azaltma, enerji verimliliği konuları trend konular olmasının ötesinde dünyanın geleceği için zorunlu iyileştirmelerin yapılması gerektiğini öne çıkardı. Bu yönde çalışan hem startuplar hem de sosyal girişimcilerin çalışmalarına da ilginin arttığını söyleyebiliyoruz. Girişimcilik ekosisteminin gelişimi için pozitif yönlü ilerleyiş ve teknolojiyle daha barışık KOBİ’lerimizin olması bizi motive etti. Ancak bundan sonrası çok önemli. Değişken (volatile), belirsiz (uncertain), karmaşık (complex) ve muğlak (ambigious) olarak açıklanan VUCA döneminde mevcut ülke gündeminde boğulmadan gerekli stratejik hamleleri yapabilmek önem kazandı.
Artık startuplarımıza yönelik bir stratejik plan geliştirmek, Türkiye’yi dünya girişimcilik ekosisteminde doğru bir kurguyla konumlamak zorundayız. Düzenlemeler yapılıyor fakat bu regülasyonların geç kalmadan gerçekleşmesi, zamanın ruhuna uygun olarak mevzuatlarda yerini bulması önemli. Kamu ve ilgili kurumların, finans sistemindeki oyuncuların startup terminolojisini, dinamiklerini bilmeleri, buna hâkim personel istihdam etmeleri son derece elzem.
Üniversitelerin bir kısmı hariç akademik camiamız startuplarla ilgili konulara uzak ya da biliyormuş, yapıyormuş gibi davranmaları, odaların ve belediyelerin bu yöndeki yaptıkları çalışmaların sonuçlarının analizini yapmamaları büyük oranda ilerlemenin önündeki engeli oluşturuyor. Hâlâ bu konulara farkındalık psikolojisiyle yaklaşmak ya da romantizm yaşama ölçeğinde tutum sergilemek inovatif iş yapan gençleri demotive ediyor.
Önerim; bu çalışmaları yaparken hangi kurum olursa olsun bilenlerle çalışılması yönünde. Zira mevcut yöneticilerin bilgisi ve ufku bu konulara vakıf olmasını engelliyorsa bu çalışmaları outsource edilmesi lazım.
Üniversitelerin ve ilgili kurumların yanında özel sektörün de bu alana odaklanması şart. Eğer bir şirket sahibi ya da yöneticisiyseniz startuplara yönelik bir stratejinizin mutlaka olması gerekiyor. Onlarla işbirliği yapmak hem girişimcileri güçlendirecek hem de sizin daha çevik bir işletme olmanızı sağlayacak. Sundukları çözümlerle şirketlerinizin performansını artıracak, yenilikçi ürünler ortaya çıkarmanıza katkı sağlayacak ve sizin kendi alanınızdaki konsantrasyonunuzu, yaratıcılığınızı artıracak. Bir çiftçi iseniz akıllı tarım konusunda farkındalıktan daha fazlasını yapmak, probleminizle ilgili bir startupla işbirliği yapmanız verimliliğinizi artıracak. Bunun toplumsal fayda hazzı da çok önemli. Elinizi uzattığınız her startup, ülkemizin geleceğini şekillendirecek. Genç girişimcilerimize imkân sağlayacak, motivasyonlarını artıracak, nitelikli göç vermemizi engelleyecek.
Bu çerçevede her şirketi Girişimcilik Ekosistemi Derneği’yle (GED) tanışmaya, yakınlaşmaya davet ediyorum. GED’in ilgili her kurumla olduğu gibi her sektörden şirketlerle çalışabilme, başarıyı birlikte paylaşabilme potansiyeli var.
ÇKA GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİNİN EN ÖNEMLİ PAYDAŞI
Kalkınma ajansları, girişimcilik ekosisteminin gelişmesinde en önemli paydaşlardan biri. Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA) da inovatif girişimciliği odağına alan kurumlarımız arasında. GED’i kurduğumuz günden itibaren ÇKA ile uyum içerisinde çalışıyoruz.
‘Melek yatırımcı’ ve ‘mentor’ yetiştirme eğitimlerini ÇKA desteğiyle gerçekleştirdik. Böylece bölgemizin sertifikalı ilk melek yatırımcıları ve mentorlerini kazanmış olduk. Geçtiğimiz günlerde ÇKA, Türkiye’de ilk olarak faaliyete geçirdiğimiz Dijital Kuluçka Merkezi’nin de bir ‘Demoday’ına (yatırımcı-girişimci buluşması) ev sahipliği yaptı.
Geçtiğimiz hafta ÇKA’da GED Yönetim Kurulu Üyelerinin de hazır bulunduğu bir toplantı yaptık. ÇKA’nın faaliyet bölgesi Adana ve Mersin’de inovatif girişimciliğin ve girişimcilik ekosisteminin geliştirilmesine yönelik strateji ve faaliyetlerini birlikte değerlendirme ve paydaş olarak GED’in neler yapabileceği konusunda yararlı bir görüşme yaptık. Şunu mutlaka yazmalıyım. Gerek ÇKA Yönetim Kurulu gerek ÇKA Genel Sekreteri Rifat Duran ve ÇKA uzmanları samimiyetle çalışıyor. Girişimcilik ekosisteminin gelişmesine yönelik faaliyetlere odaklanan ÇKA, yeni dönemde Türkiye’ye örnek projeleriyle gündeme gelecek. GED olarak biz de paydaşı olmaktan onur duyacağız.
YORUMLAR