‘Yapay Zeka (YZ)’ konusunda ne biliyoruz? Bireysel yaşamımızda ya da iş hayatımızda YZ kullanımına başladık mı? Görev aldığımız kurumların YZ stratejisi var mı? YZ’ye uyum sağlayabilecek, kullanabilecek, kullandırtacak hatta geliştirecek vizyona sahip bir lider miyiz?
Henüz bu sorulara kendi içimizde yanıtlar ararken bu alandaki kronometre normal kronometreden daha hızlı çalışıyor. YZ, dünyamızı dönüştürüyor dahası belirleyici oluyor.
Hangi alanda hangi sektörde olursak olalım YZ’den uzaklaştığımız her salise bizi rekabetçilikten uzaklaştıracak. Son yılların en önemli sermayesi veriye sahip olmaktı. Sonra veriyi işlemek de sahip olmak kadar değerli hale geldi. Şimdi sahip olduğunuz veriyi en hızlı işlemek değer yaratabilecek.
Böyle bir dönemde YZ ile ilgili Adana Ticaret Odası’nda ‘Ticari Hayatta Yapay Zeka’ paneli düzenlenmesi beni heyecanlandırdı. Sanırım etkinliği öneren TOBB Adana Genç Girişimciler Kurulu Başkanı Mert Taşar’ı da böylesi bir etkinliğe imza atan Adana Ticaret Odası Başkanı Bayram Yücel’i kutluyorum.
Ancak, üç önerimi de sunmadan yazıma devam etmeyeceğim.
- Bu konuda yapılacak bir etkinlik öncesi ATO üyelerinin YZ’ye olan ilgileri ve beklentilerini ölçecek çalışma yapılmalı.
- Bu etkinlik Haziran yazında değil, şirket yöneticilerinin daha yoğun katılabileceği bir tarihte yapılmalı.
- Her sektörün YZ’den beklentisi, kullanım alan ve uygulamaları farklı. Sektörel YZ uygulamaları, paydaşları buluşturulmalı. Hatta eetkinlik eğitimlerle sürdürülebilir hale dönüştürülmeli.
Bu üç hatırlatma sonrası gerçekleştirilen etkinliğe döneyim. Etkinlik, YZ alanında mevcut teorik ve pratik bilgilerinin aktarılması, teknolojik verilerden nasıl yararlanılabileceğinin hatırlatılması açısından oldukça yararlı oldu. Adana Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mustafa Açıkkar, Platon Bilişim Akademi’den Dr. Erinç Ali Menteş ve Provera Telekominikasyon’dan Yusuf Şahin konuşmacı olarak panelden çıkarımlarım şöyle:
İş dünyası YZ ile flört ederken biraz temkinli. Gelecek perspektifinde YZ; maliyetleri azaltma, verimlilik ve rekabet avantajı ile şirketler için büyük fayda sağlayacak. Ancak, kuruluşların dönüşüm sürecine uyumu, iş gücünün azalması, güvenlik gibi bazı konularda kaygıları var.
Dünya genelindeki 14 araştırma kurumunun (AIHP ve Accenture Strategy, Mckinsey, Deloitte, PWC, MIT vb) yaptığı araştırmalar dünya genelinde kuruluşların henüz yüzde 25’inin tam olarak kullandığını gösteriyor. YZ’yi kısmen kullananların oranı yüzde 55. Niyeti olmayanların oranı da yüzde 9. Sözkonusu bu şirketlerin de yüzde 24’ü rutin görevler yapmak, yüzde 16’sı becerilerini artırmak, yüzde 7’si de tamamen yeniden yapılandırmak amacıyla YZ kullanıyor.
Sektörlere bakıldığında; ilaç ve yaşam bilimleri (%58), otomotiv ve havacılık (%54), üretim (%51), hızlı tüketim (%50), sağlık (%50), finans (%47), perakende (%44), kamu sektörü (%32) YZ kullanımını benimsendiği görülüyor.
YZ’ye geçiş konusunda güvenli bir metodoloji henüz yok. İş dünyasının YZ geçiş sürecinde bir stratejisi yok ve işgücü eğitimi, veri toplama ve YZ algoritmaları gibi konularda çalışanlarda beceri eksiği bulunmakta, etik ve yasal düzenlemelerde eksikler, daha önce denenmiş örnekler az veya olmadığından yol izleme konusunda belirsizlikler var.
Üst düzey yöneticilerin yüzde 46’sı YZ tavsiyelerine güven duyuyor.
YZ’nin ticari hayata girmesiyle yeni iş alanları da oluşacak. YZ sistemlerinin eğitim ve bakımı, veri madenciliği, hizmet odaklı yorumlayıcı ve sosyal işler (bot) eğitmenleri gibi işler oluşurken aynı şekilde rutin işleri insandan alacak olan yapay zekanın yetemediği muhakeme becerileri, stratejik ve yaratıcı çalışma, iletişim kurma ve karmaşık problem çözme, YZ çözümleri tasarlama gibi işler için insana ihtiyaç duyma sürecek.
Yeni dönemde şirketlerin ayakta kalabilmesi, insan ve makinelerin yeteneklerini birleştirme, endişeleri gidermek, zorlukları aşmak için yöneticiler yeni bir şirket kültürü oluşturmak zorunda. Yani;
Bütünsel bir YZ stratejisi geliştirme ve uygulanması
YZ ve insan zekasının birleştirilmesi
Süreçlerin, şirket yapısının ve kültürün yeniden tasarlanması
İç ve dış güvenin geliştirilmesi
YZ sistemleri temel eğitimi ve araçlarının temin edilmesi
YZ sistemleri konusunda farkındalık yaratılması (çalışanlar ve müşteriler)
YZ konusunda proaktif olmak ve kaygıları minimize etmek
Doğru ve dijital veri sağlayan bir ekosistemin kurulması
YZ sürecine liderlik edecek (Senfonik C-suite – iş birliğine dayalı üst düzey yöneticiler) yöneticilerin belirlenmesi ve teknik yeterlilik ve ulaşılabilirliğinin tesis edilmesi
Dijitalleşme süreçlerinde ERP, IOT, MES yazılımları gibi sistemlerin şirkette kullanılıyor olması
YORUMLAR