Çam çırasından tüten ve soba borusunu kaplayan kurumlarını bir kapta toparlıyor. “Biraz bezir yağıyla karıştırdım mı en âlâ mürekkep olur” diyor. Kendinden emin. Zira daha önce de yapmış. Meğer biz, hürriyet çığlıklarını, Mustafa Kemal Paşa’nın beyannamelerini, Milli Kuvvetlerimizin başarı haberlerini bezir yağı, çam çırası isinden elde edilmiş mürekkepten okumuşuz.
Ahmet Remzi’ye uğradım bugün. Yerini ifşa etmek istemem. Torosların bağrında diyeyim, yetsin şimdilik.
Katır üzerinde Niğde’den temin edilmiş kâğıtları indiriyorlar, yardım ediyorum.
Olan hurufatla ‘Yeni Adana’ dizilmiş, el pedallı matbaa makinesi nazlanmazsa baskıya geçilecek ama ciddi bir sorun daha var. Mürekkep bitmiş.
Ali Efendi, “Telaşlanmayın, sorunu çözdüm” diyor. Çam çırasından tüten ve soba borusunu kaplayan kurumlarını bir kapta toparlıyor. “Biraz bezir yağıyla karıştırdım mı en âlâ mürekkep olur” diyor. Kendinden emin. Zira daha önce de yapmış.
Meğer biz, hürriyet çığlıklarını, Mustafa Kemal Paşa’nın beyannamelerini, Milli Kuvvetlerimizin başarı haberlerini bezir yağı, çam çırası isinden elde edilmiş mürekkepten okumuşuz.
Yeri gelmişken yazmalıyım.
Hepimizi bağımsızlık yolunda yürütmeyi başaran, vatanımızın işgalden kurtulacağına inandıran Yeni Adana’nın içeriği bin bir müşkülatla hazırlanıyor. Baskı sürecini anlattım zaten. Dağıtımını da mutlaka yazmalıyım. İşgal altında Yeni Adana’yı nasıl okuyabiliyoruz sanıyorsunuz?
Önceki gün Abdulgani’yi dinledim. Abdulgani, köy köy, sokak sokak gizlice ‘Yeni Adana’ gazetesi dağıtıyor. Gazeteler, eşeğinin palanının altında…
Bir gün Fransız askerleri Abdulgani’yi gazetelerle yakalıyor. Öyle soğukkanlı ki… “Bu anarşist yayını toplama görevini General Dufieux’ten aldım. Götürdüğüm her gazete için para verecek” diyor. Birbirine bakan Fransız askerler Abdulgani’yi serbest bırakıyorlar.
‘Yeni Adana’, bu şartlarda hazırlanıp basılıp dağıtılıyor ama ‘Ferda’ öyle mi?
Kaliteli kâğıtlara en son teknikle basılıyor. Dağıtımı şehre işbirlikçilerin elleriyle köylere Fransız uçaklarından atılarak yapılıyor. Fransız valinin beyannamelerinin yayımlandığı Ferda’da Mustafa Kemal’in aleyhine iftira dolu yazılar, Milli Kuvvetleri küçümseyen haberler yer alıyor.
Gazetenin sahibi Fanizade Ali İlmi, işgalci Fransızlar nezdinde büyük itibar görüyor. Akşamları Fransızlarla aynı yemek masasında yer alan Ali İlmi, tayinlerden pamuk ihracına kadar her alana müdahil oluyor, cebini dolduruyor. Bir vatan evladının yüksek mevki ve para vaadiyle düşmanla işbirliği yapabiliyor olmasına inanmakta güçlük çekiyorum. Ama yaptıkları ayan beyan ortada.
‘Yeni Adana’ ve ‘Ferda’…
Aynı topraklarda çıkan iki gazete…
İlki, imkânsızlıklar içerisinde diğeri en son teknikle yayımlanıyor.
İlki, esareti kabul etmeyen vatansever halkın, diğeri işgalcilerin sesi…
‘Yeni Adana’, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin, Büyük Millet Meclisi’nin beyannamelerini, bir milletin vatan mücadelesini; ‘Ferda’ ise işgalcilerin boş vaatlerini, vatanseverlerin mücadelesini küçümseyen makalelerini yayımlıyor.
Halk hangisine itibar ediyor, dersiniz?
Elbette Çanakkale ruhuyla yazılan satırlara sahip olanı…
YORUMLAR