Türkiye’nin en büyük kapasiteli konteyner limanının Yumurtalık’a yapılacak olması gözlerin Antik Kilikya’nın en önemli deniz üssü Aegeae’ya çevrilmesine neden oldu. Roma döneminde ‘Aegeae’, Orta Çağ’da ‘Ajazzo Lajazzo’, sonraki dönemlerde ise ‘Ayas’ adını alan yer, Antik Çağ’ın en gözde limanlarından biriydi.
Aegeae, Roma döneminde özgürdü. Stratejik bir noktadaydı ve donanmanın üssü olarak kullanılıyordu. Liman, Aegeae’ya zenginlik getirmişti. Ticaret, nüfusun artmasını sağlamıştı. İmparatorluğun en şifalı sağlık merkezlerinden biri de Aegeae olmuştu.
M.S. 215 yılının yazıydı. İmparator Caracalla, Aegeae’yı ziyaret etti. Şehrin merkezinde Asklepion adında hem tapınak hem hastane hem de hekim yetiştiren bir mekân vardı. Yıllardır hiç geçmeyen baş ağrısı nihayet bulan İmparator Caracalla, o dönem adı Aegeae, bugün Ayas olan yeri çok beğenmişti.
Fakat Aegeaelıların İmparator Caracalla’yla yıldızlarının barıştığı pek söylenemezdi. Roma İmparatorluğu’nun vergi gelirlerini artırmak için yabancıları Roma vatandaşı yapması yetmiyormuş gibi Roma sikkelerindeki gümüş miktarını da yüzde 25 azatmıştı.
Kendisi inanmıyordu ama Yahudi ve Hırıstiyanlara müsamaha göstermesiyle bir nebze sevimli olabiliyordu ama bol maaş verdiği askerler dışında halk tarafından çok sevilmeyen, iktidarda kalmak için kan dökmekten çekinmeyen bir imparatordu.
Çok beğendiği Aegeae’da uzun kalmaması hayatına mal oldu. Pers topraklarına doğru savaş için ilerlerken Harran’da yol kenarında çişini yapmak için durdu. Kılıcını yanına almamıştı. Julius Martialis isimli bir subay kendi imparatorunu öldürdüğünde sene M.S. 217, aylandan Nisan’dı.
Yumurtalık’ı ziyaret eden, tapınak-hastanesinde şifa bulan Roma İmparatoru Caracalla’yı bir kenara bırakalım, bugün yörenin kalıntıları Ayas Liman Kalesi, Deniz Kalesi, Süleyman Kulesi, sur kalıntıları ve hamam kalıntılarını yerinde görebilirsiniz. Bölgede yapılan kazı çalışmalarında bir grup mozaik ortaya çıkarıldı. Bunlar arasında yer alan Eros (Aşk Tanrısı), Hippokampos (denizatı) ve balıkların betimlendiği muhteşem mozaiği Adana Müzesi’nde görmenizi öneriyorum.
Bugün Yumurtalık’ta Yunan, Ermeni ve Osmanlı dönemlerine ait eserler görülebiliyor. Kıyıda bulunan kale ve surlar Ermeniler tarafından yapılmış, sonradan Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarılmış. Kasabanın batısındaki küçük kale, 1534 yılında yine Kanuni tarafından yaptırılmış. Ayas, 13’üncü ve 14’üncü yüzyıllarda Ermeni Krallığı’nın çöktüğü zamanlarda gelişti, birçok millet tüccarlarının alışveriş yaptığı bir merkez haline geldi. O dönem Cenevizli, Venedikli ve Suriyeli tüccarlar buradaydı.
Liman, Ayas’tan tüm coğrafyaya zenginlik ve gelişmişlik yayıyordu.
Dememiz o ki liman zenginlik ve gelişmişliktir.
2200 yıl önce Roma’ya limanıyla zenginlik sağlayan Yumurtalık, bugün ‘Türkiye Yüzyılı’nda yeniden tarihi bir misyon üstleniyor. Ülkemizin en büyük konteyner limanı Doğu Akdeniz’in en stratejik bölgelerinden biri olan Yumurtalık’ta inşa ediliyor.
Hayırlı olmasını, Adana’mıza zenginlik ve gelişme sağlamasını diliyoruz.
YORUMLAR